Deja vu Nedir?

NEDEN BAZI İNSANLAR DİĞERLERİNDEN DAHA ÇOK DÉJÀ VU OLUR?

Çoğumuz şu hissi biliriz: Güne başlıyorsunuz, işinizin başındasınız –her zamankinden farklı bir şey yapmıyorsunuz, birden sizi bir aşinalık hissi kaplıyor ve bir şeyin tamamen farkına varıyorsunuz: Ben bu anı daha önce yaşamıştım.

Yaşamamış olmanız hariç tabi. Yoksa yaşamış mıydınız?

Geriye doğru düşünmeye ve bu anı yaşadığınız zamanı tam olarak belirlemeye çalışabilirsiniz. Ama bu his size geldiği hızla yok oluyor.

Geleceği mi gördünüz? Geçmişten bir şey mi görüyordunuz? Kısacası, déjà vu nedir?

Deja vu Neden Olur?

(Fransızcada “çoktan görülmüş” anlamına gelen) Déjà vu olayı bilimsel anlamda tam olarak açıklanamamış olsa da bu konuya açıklık getirmeye çalışan birkaç teori mevcut:

  • Déjà vu etrafımızdaki dünyayı simultane olarak nasıl algıladığımızla ilgili bir tür uyumsuzluğun sonucu olabilir. Belki de aşina olduğumuz bir şeyin kokusunu alıyoruz ve zihnimiz birden onu ilk kokladığımız zamana gidiyor. (Yine de bu şüpheli bir teori ve neden pek çok déjà vu olayının gerçekten yaşanmamış olayları da yansıttığını açıklamıyor)
  • Déjà vu beyindeki uzun ve kısa süreli devreler arasındaki geçici bir çalışma bozukluğu olabilir. Beynimizin etrafındakiler hakkında içeri aldığı bilgi, uzun süreli belleğe doğrudan giden yolu, tipik depolama transfer mekanizmalarını pas geçerek kestirmeden gidiyor olabilir. Böylece bir déjà vu anı yaşadığımızda sanki uzak geçmişten bir şey yaşıyormuşuz gibi hissediyoruz.
  • Beynin rinal korteks adı verilen yakınlığı belirleyen bölgesi hafıza (hipokampal) devrelerini gerçekten aktive etmeksizin anlaşılamayan bir biçimde aktive oluyor olabilir. Bu, déjà vu sahnelerinin tam olarak nerede ve ne zaman olduğunu çözmeye çalıştığımızda neden non-spesifik hissettirdiğini açıklıyor. Aslında, bazı epilepsi hastaları Déjà vuyu krizin başında yaşıyorlar. Bu kişiler için, rinal korteksin deneysel olarak uyarılması -hipokampusün kendisinin değil- déjà vuya neden olur.
  • Déjà vunun insanların %60-70’inde olduğu tahmin ediliyor, en yaygın olarak da 15 ve 25 yaş arasında. Neden peki? Hiçbir fikrimiz yok.
  • Bu teorilerden herhangi biri doğru mu? Bilemeyiz. Sonuçta déjà vu sahneleri tamamen beklenmedik olarak meydana geldiğinden –çoğumuz için de çok nadir olduğundan- déjà vu hakkında gerçek deneysel bir araştırma imkânsıza yakın diyebiliriz.
  • Sizin déjà vu tecrübeleriniz nelerdir? 
Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram

Diğer Yazılarımız

Psikolojik Testler

Psikolojik Testler Nelerdir ve Ne İşe Yararlar? Psikolojik testleri psikofiziksel davranışları, yetenekleri ve psikolojik problemleri ölçmek ve psikolojik performansları öngörmek için sistematik

Sınav Kaygısı

Sınavlarda katılımcılar arasında bir rekabet söz konusu olduğu için sınav kaygısı hissetmek normal bir duygudur. Özellikle gençler arasında yaygın olan sınav kaygısı,

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Yaygın anksiyetede kaygıyı tek bir konu üzerinden değil bir çok konu üzerinden yaşarız. Kaygı konuları çeşitlenmiştir ve yaygın anksiyete bozukluğu sebebiyle birçok

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.