İntihar, günümüzün en önde gelen ölüm sebeplerinden biridir. Önlem alabilmek için ise, intihar hakkında yeterli bilgiye sahip olmamız şart. Günümüzde başta depresyon olmak üzere çeşitli sebeplerden dolayı insanlar intihar etmekteler. Cinsiyet açısından baktığımızda karşımıza ilginç sonuçlar çıkmakta.
Araştırmalara göre, birçok gelişmiş endüstri ülkesinde, erkekler kadınlara oranla daha yüksek oranda ölümle sonuçlanan intihara kalkışmaktalar (Hawton 2000). Erkek ile kadın intihar oranları karşılaştırıldığında, erkeklerin intihar riski kadınlarınkinden 4 kat fazla. Bu bilgiye ilaveten, bir erkek intihara kalkıştığında, ölümle sonuçlanma ihtimali kadınlara göre daha yüksek. İlginç olan ise 20. Yüzyılın sonlarına doğru kadın intihar oranlarının azalmış, erkek intihar oranlarının artmış olmasıdır. Ne oldu da erkek intihar oranları bu derece artmaya başladı?
Erkeklerin intiharında birçok olay etkili, bunların içinde çocuklukta yaşanan sıkıntılar(fiziksel ve cinsel istismar vbz.)(Afifi et.al.,2008), işsizlik, boşanma, düşük serotonin seviyesi önemli etkenler olabilmekte.
Bunların sonucunda ise, erkekten beklenen roller ve maskulanite akla gelen ilk kavramlar arasıda. Birkaç örnekle açıklamak gerekirse.
**Boşanma etkisi: Erkek boşandıktan sonra ilişkisinde koruyucu ve sağlayıcı özelliği elinden alınmış hissine kapılır.
**İşten çıkarılma etkisi: Maskulen kariyerinde karmaşa yaratır ve aile reisi kimliği sarsılır.
Depresyon Etkisi:
Majör depresyonda erkekler intihar riskine daha açık iken, kadınlar intihar riskine karşı daha korunaklıdır, tanılama esnasında kadınlar yüksek oranda majör depresyon tanısı belirtisi sergilemekten çekinmezken, erkeklerde bu tanılama kriterleri tam olarak karşılanmayabilmekte. Bu da sonuç olarak kadınlara dair intihar önlemlerinin daha çok alındığını düşündürebilir(Kessler et. al. 1993)
Bir başka değişle, erkek yardım almaktan kaçınır, acılara tek başına göğüs germeye çalışır ve depresyonunu gizlice tek başına yaşar. Erkekler için depresyon erkekliğe yakıştırılmayan bir rahatsızlık olarak algılanır.
Günümüzde erkeğin eksiklik olarak gördüğü ve belirti vermeyerek anlaşılmasını zorlaştırdığı depresyon sonucunda, intihar etmesi; hiçbir şeyi yokken neden intihar etti bu adam şimdi şeklinde karşılanmakta.
Bunlarla beraber intihar sadece depresyonla açıklanamayacak kadar karmaşık bir olaydır, aile çevre, olası diğer hastalıklar etkili olabilir. Ancak cinsiyet bu tartışmaya başlamada bir başlangıç noktası olarak kabul edilebilir.
Psikolog
Barış GÜRKAŞ
İstanbul