İnsanlar ara sıra sinirlenmeye meyilli olabilir. Öfke durumunda insanlar adeta kan beynine sıçramış gibi hisseder ve mantıksızca davranırlar, hatta sonrasında da yaptıklarından pişmanlık duyarlar. Şunu açıkça söyleyebiliriz ki öfke hafife alınmaması gereken bir duygu ve öfke kontrolü yapmayı başarabilmek için ciddi çabalar sarf edilmesi gerekiyor. Öfkeyi ve nasıl işlediğini anlayarak öfkenizin sizi kontrol etmesi yerine siz onu kontrol edebilirsiniz. Bu yazımda size öfke probleminizin üstesinden gelmenize yardımcı olacak etkili öfke kontrolü tekniklerinden bahsedeceğim.
Öfke Kontrolü İçin Ne Yapabilirim?
Öfke bilinçaltınız tarafından kontrolü tekrar kazanma ya da haklarınızı savunma gibi konularda size yardım etme amacıyla sevk edilen sağlıklı bir mekanizmadır. Öfkeyle baş etmek için ilk önce, muhatap olduğunuz bu duygunun doğasını anlamalısınız; sonuçta görünmez bir düşmanla savaşamazsınız. Aşağıdaki örnekler öfkenin ne olduğunu ve öfkeye neyin neden olduğunu anlamanıza yardımcı olacak.
Öfkeye neyin sebep olduğunu anlamak onu etkili bir şekilde kontrol etmek için ilk adımdır.
Beni Sinirlendiren Nedir?
Ne Zaman Sinirlenirsiniz?
- Siz kuyrukta beklerken biri gelip sıranızı aldığı zaman
- Yapmanız gereken bir sürü işiniz varken bilgisayarınız yavaş çalıştığı zaman. Bu durum stresle sonuçlanacak ve öfkeye dönüşecektir.
- Bir takım çalışmasında takım arkadaşlarınızdan birinin görevini yapmayıp tüm işi başkalarına yıktığını fark ettiğiniz zaman
- Korktuğunuz zaman! Evet, öfke korkunun bir sonucu olabilir. Örneğin biri neredeyse arabanıza çarpacaktı ve siz bu durum karşısında deliye dönerek ona bağırdınız. Neden bu kadar sinirlendiniz? Çünkü arabanızın paramparça olacağından korkmuştunuz. Yani böyle bir durumda öfkeniz korkunuzun bir sonucuydu.
- Biri sizinle dalga geçtiği zaman
- İş yerinde bir üstünüz tarafından azarlandığınız zaman
- Patronunuz size yapmanız gereken bir sürü iş verdiği zaman
Bütün bu örneklerde görüyoruz ki öfke haklarınızı korumak adına (birinin sıranızı alması gibi), bir şeyler umduğunuz gibi gitmediğinde (yavaş bilgisayar gibi) ya da korku sonucunda (araba örneğinde olduğu gibi) tetikleniyor. Eğer bunları anlarsanız korkularınızı kontrol etmeyi öğrenerek, haklarınızı olumlu bir şekilde nasıl savunabileceğinizi öğrenerek ve hayatta gerçekçi amaçlar kurmayı öğrenerek etkili bir şekilde öfke kontrolü yapabileceğiniz sonucunu çıkarabilirsiniz.
Neden Öfke Kontrolü Yapmaya İhtiyacım Var?
Sağlıksız öfke tamamen yararsız ve yıkıcıdır. Örneğin bilgisayarınıza hakaretler savurmak onun daha hızlı çalışmasını sağlamayacak ya da arabanıza tekme atmak onu tamir etmeyecek. Bu tarz durumlarda çabalarınızı boşa harcıyorsunuz, onları doğru bir şekilde yönlendirmek yerine harcıyorsunuz.
Etkili öfke kontrolü yöntemlerini öğrenmek öfkenizi başka bir yere yöneltmektense uygun bir şekilde değerlendirip yarara çevirmenize yardımcı olacak. Ayrıca öfkenizi uygun bir şekilde yönlendirmeyip içinize atarsanız bu durumda da kendinizi bunalmış ve depresif hissedersiniz. Hatta depresyonun bir tanımı da içe atılan öfkeyle alakalıdır.
Öfkenizi kontrol etmek yerine bastırırsanız bu bastırılmış duygular ruh halinizi negatif biçimde etkileyecektir. Bastırılmış duygular her zaman kötü rüyalara, açıklanamayan kötü ruh haline ya da ani öfke patlamalarına yol açar. Kafanızda daha net oturması için şöyle düşünelim; patronunuza kızgın olduğunuzu düşünün. Sinirli olmanıza rağmen muhtemelen bunu göstermek için hiçbir şey yapmayacaksınız. Bunun yerine, eve gidecek ve kendinizi küçük şeyler için çocuklarınıza bağırırken bulacaksınız. Bu durumda öfkenizi başka bir şeye yönlendirdiniz (uygun bir şekilde kontrol etmek yerine masum birine yönlendirdiniz).
Öfke Sadece Bir Sinyal
Öfke de diğer duygular gibidir. Zihniniz tarafından sizi harekete geçmeye iten bir mesajdır. Etkili öfke kontrolünü sağlayarak yararlanılabilen ve yönlendirilebilen sağlıklı bir duygudur. Öfkeyi doğru bir şekilde yönlendirmek de onu yıkıcı bir güçten yararlı ve yapıcı bir güce çevirecektir.
Öfke Kontrolü İçin Öfkeli Kişiye Yapılabilecekler:
Birçok zaman öfkeli insanlarla iletişime geçerken ne yapacağımızı bilemeyebiliyoruz. Kimi zaman ondan uzaklaşıp onu bir daha görmeme şansımız olabiliyor, ancak öfkeli kişi kimi zaman yakınımızda sevdiğimiz insanlar da olabiliyor. Bu noktada kişiyi öfke kontrolü için kimi zaman psikolog desteği için yönlendirebiliyoruz. Yönlendirmeye karşı dirençli olan kişiler için ise bazı yöntemleri bilmemiz gerekiyor. Bunları sizler için aşağıda sıraladım.
- Öfkeli bir anda onu yatıştırmak için onu söylediklerini bastırmaya çalışmayın.
- Durumun yatışması için kendinize ve karşıdaki insana zaman verin.
- İletişim kurmaya çalışırken orada onun için bulunduğunuzu ona hissettirmeye çalışın. Bunu bazen bakışınızla yapabilirsiniz bazen de cümlelerinizle. Yani aktif dinleme yöntemlerini kullanabilirsiniz.
- Kişiyi sakinleşmesi ve gevşemesi için yönlendirmeye çalışın.
- Kişiye durumunu kendi cümleleri ile ifade etmesi için konuşturun (Bu yönde soruları ona sorun).
- Öfkeli kişi konuşma esnasında içerikle ilişkisiz konulara geçmiyorsa onun sözlerini kesmemeye gayret edin.
- Sessizlik durumlarını bozmayın, bu durumdan korkmayın. Sessizlik bazen iyileştirici olabilir.
- Ağlama durumunda konuşmanızla bu süreci bölmemeye gayret gösterin. Ağlama ona iyi gelecektir.
- Duruşunuz ses tonunuz onun için tehdit oluşturmasın.
- Dokunarak iletişim kurmakta temkinli olun. Dokunmak iyi gelir ancak ne zaman dokunacağınız önemli.
- Öfkeli kişiyle konuşulmaz deyip kesip atmayın. İlk önce konuşmak için gayret gösterin, ancak suçlayıcı bir tavırdan uzak durun.
Hayır Demeyi Öğrenin
İnsanlara bir şans verdiyseniz ve bu şansı iyi kullanamadıklarında öfkeli davranmanız sizi çözüme ulaştırmayacaktır. Bağışlamak ve sakin kalabilmek, sağlıklı insan davranışıdır ayrıca sizin ne kadar olgun olabildiğinizin bir ölçütüdür. Ancak aynı hatayı ikinci kere yapmak, sınırlarınızın ihlal edilmeye başlandığının öneli bir göstergesidir. Güçlü ve sağlıklı insan bağışlamanın ardından, HAYIR diyebilmeyi bilen kişidir.
Her hafta psikoloji, psikolojik rahatsızlıklarla başa çıkma yöntemleri ve bunlar gibi çeşitli konularda videolar çekerek faydalı bilgiler verdiğimiz Youtube kanalımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Çocuklarda öfke ve çocuklardaki öfkeyle başa çıkma yöntemlerini öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.