Psikoterapi, kişide oluşan ruhsal ve davranışsal sorunları çözmeyi amacıyla yapılan telkinlerdir diye genel bir tanım yapabiliriz fakat halk arasında bilinen yönü ile daha çok konuşarak hastalığın tedavi edilme yöntemidir. Kelime olarak kökeni ise Yunanca ruh, zihin anlamına gelen psukhē kelimesinden türeyen psiko ve therapeia kelimesinden türeyen terapi kelimelerinin birleşimi ile oluşmuştur. Psikoterapide tedavi daha çok kişinin yaşadığı sorunları çözerken kişinin olaylara karşı tepkisi, problemin derinliği ve problemin oluşma süreci gibi durumlara göre şekillenir. Bu sebeple tedavi mutlaka işinde yetkin bir terapist yardımı ile yapılmalıdır. Aksi halde geri dönülmesi çok zor, daha derinlere işleyebilecek sorunlar ile karşılaşmak içten bile değildir. Bu tür sorunların çözümü için 19 yy. sonlarına kadar genel tıp literatüründe kullanılan tedavi yöntemleri kullanılıyordu. Yalnız psikoterapi sadece Freud’un geliştirdiği psikanaliz yönteminden oluşuyormuş gibi bir yanılgıya da düşülmemelidir.
Genel olarak tedavi yöntemleri ise ana başlıkları ile aşağıdaki gibi sıralanabilir:
1-Psikanaliz
2-Davranışçı Terapi
2.1 Sistematik duyarsızlaştırma
2.2 Kendi güvenli davranış eğitimi
2.3 Örnek göstererek tedavi yöntemi
3- Varoluşçu- İnsancıl Terapi
Psikanaliz
Psikanaliz, sinir hastalıklarının bazı çeşitleri üzerinde psikolojik tekniklerle tedavi amacı ile uygulanan tıbbi bir yöntemdir. Sigmund Freud’un ve onun takipçileri tarafından geliştirilen psikolojik kuramlar ve yöntemler ailesidir. Temel olarak hastalarda görülen sorunlar ile bilinç dışı etki gösteren unsurlar arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmayı amaçlar.
Davranışçı Terapi
Davranışçı terapi daha çok davranışa yönelir, temel problemler ile ilgilenmez. Davranış bozukluklarını öğrenme, kavram ve süreçleri ile ortadan kaldırabilirse, terapist sorunun çözüme ulaştığını kabul eder.
Bu sebeple davranışçı terapistler diğer terapistlere göre gayet iyi belirlenmiş ve sınırlı davranış sorunlarını terapi amacı olarak görüp genel kişilik sorunları ile ilgilenmezler.
Sistematik duyarsızlaştırma
Sistematik duyarsızlaştırma daha çok kişinin sosyal yaşamını etkileyen fobilerinden kurtulma veya etkisini minimuma indirme amacıyla uygulanır. Bu tedavi yönteminde hasta ile korkulan veya endişe duyulan şeyler kademeli olarak karşı karşıya getirilerek korkulan objeyi hastanın gözünde sıradanlaştırılması sağlanır.
Kendi güvenli davranış eğitimi
Bu yöntem daha çok sosyal ilişkiler konusunda sorunlar yaşayan kişilerin sosyal ortamlara kolayca adapte olmasını sağlamayı amaçlar.
Örnek göstererek tedavi yöntemi
Model oluşturarak kullanılan bu yöntem, en önemli öğrenme tekniği olan gözlem yaparak öğrenmeyi hedefler.
Varoluşçu(İnsancıl) Terapi
Varoluşçu-insancıl terapi yöntemi, insanın kendisini yaşadığı zaman diliminde var edebileceği ve değiştirebileceği ilkesini temel alır. Terapistler bireyin istedikleri zaman istedikleri seçimi yapabileceklerini ve yaptıkları seçimlerden yalnızca kendilerinin sorumlu olduklarını inanırlar.